CATCHPlus Nieuwsbrief 3
03 juni 2010

In deze nieuwsbrief:
-Samenwerking Nationaal Archief en Target Holding BV
-CATCHPlus maakt beschikbaarstelling GTAA mogelijk
-Presentatie Vocabulary Repository bij werkgroep Erfgoedthesauri
-11 juni: CATCHPlus op CATCH Meeting, Amsterdams Historisch Museum
-15 juni: CATCHPlus op KVAN dagen

Samenwerking Nationaal Archief en Target Holding BV
Voor het CATCHPlus deelproject Scratch4All bereidt het Nationaal Archief een samenwerking voor met het Groningse bedrijf Target Holding BV. Deze samenwerking, waarbij Target een aanzienlijke investering levert in de te ontwikkelen producten, zal naar verwachting binnenkort officieel bekrachtigd worden.

In CATCH-project SCRATCH heeft de afdeling Kunstmatige Intelligentie van de Rijksuniversiteit Groningen i.s.m. het Nationaal Archief aangetoond dat het mogelijk is te Googlen in handgeschreven materiaal. In CATCHPlus worden de resultaten breder inzetbaar gemaakt en wordt de software gebruiksvriendelijker gemaakt. Binnen CATCHPlus wordt een webapplicatie gerealiseerd, waarin beheerders van handgeschreven documenten deze kunnen uploaden, bewerken, annoteren, verbinden met andere documenten, beheren en doorzoeken. Ook worden standaardwoordenlijsten en –teksten ter referentie toegevoegd.

De ontwikkeling van deze webapplicatie zal worden uitgevoerd door Target Holding B.V. Target Holding is opgericht in 2009, en draagt als partner in het Target Project de verantwoordelijkheid voor valorisatie en exploitatie van kennis die binnen de context van het project wordt ontwikkeld. Als beheerder van alle intellectueel eigendom (IE) dat (mede) door de publieke partijen is ontwikkeld, draagt Target Holding er zorg voor dat dit IE maximaal commercieel uitgeput wordt. Met deze ervaring kan Target tevens een bijzondere rol in het CATCHPlus gaan vervullen, als brug tussen de wetenschapsinstelling waar het SCRATCH project is uitgevoerd, en het Nationaal Archief als opdrachtgever en aanbieder van de Scratch4All tool.

CATCHPlus maakt beschikbaarstelling GTAA mogelijk
Technieken die in CATCHPlus ontwikkeld zijn, hebben het mogelijk gemaakt dat de Gemeenschappelijke Thesaurus Audiovisuele Archieven (GTAA), gebruikt en beheerd door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, beschikbaar komt voor meerdere instellingen.

De GTAA is in samenwerking met EYE (voormalig Filmmuseum) ontwikkeld om audiovisueel materiaal voor een brede doelgroep zo toegankelijk mogelijk te maken. Documentalisten gebruiken de GTAA om op uniforme en efficiënte wijze AV-producties te beschrijven, zodat de bezoeker van een catalogus zo eenvoudig mogelijk het materiaal kan vinden waar hij naar op zoek is. De data zijn ondergebracht in de categorieën: ‘onderwerpen’ (met een rubrieksindeling), ‘genres’, ‘persoonsnamen’, ‘makers’, ‘geografische namen’ en ‘overige eigennamen’.

Het Nationaal Archief heeft voor het beschrijven van zijn fotocollectie gekozen voor de GTAA van Beeld en Geluid vanwege de brede toepasbaarheid en de technische mogelijkheden die het systeem biedt. Het Nationaal Archief kan zelf in overleg ook trefwoorden aan de GTAA laten toevoegen. Het beheer van de thesaurus blijft bij Beeld en Geluid.
Door het gebruik van een gezamenlijke thesaurus wordt de vindbaarheid van objecten uit uiteenlopende collecties aanzienlijk verbeterd. Door gebruik te maken van de Linked Data principes kunnen verbanden gelegd worden tussen termen in de GTAA en andere databronnen zoals Wikipedia en de krantendatabases.

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Nationaal Archief zijn een uniek samenwerkingsverband voor vijf jaar aangegaan betreffende het gebruik van de Gemeenschappelijke Thesaurus Audiovisuele Archieven (GTAA). In de toekomst kunnen ook andere instellingen voor hun audiovisuele collecties gebruik maken van de GTAA. De GTAA is door Beeld en Geluid beschikbaar gesteld onder de zgn. Open Database License, een wereldwijd gebruikte licentie waarmee onder beperkte voorwaarden toestemming wordt verleend om een deel of de gehele databank te gebruiken.

Presentatie Vocabulary Repository bij Werkgroep Erfgoedthesauri
In een semantisch web-omgeving staat het belang van terminologiebronnen buiten kijf. Als eerste stap op weg naar praktische inzetbaarheid van bestaande bronnen heeft DEN in 2006 een inventarisatie gehouden van terminologiebronnen voor cultureel erfgoed (zie http://www.den.nl/kennis/thema/terminologie).

DEN overweegt om in 2010 opnieuw een inventarisatie uit te voeren die de bestaande inventarisatie van 2006 zal actualiseren. Hiernaast beoogt de nieuwe inventarisatie het werkterrein, dat tot nu toe vooral gericht was op de museumwereld, te verbreden naar de archief- en bibliotheeksector. Ook binnen CATCHPlus wordt momenteel gewerkt aan een vocabulary repository. In het kader van deze ontwikkelingen ligt het voor de hand te kijken in hoeverre deze initiatieven gebundeld kunnen worden. Over dit onderwerp hielden DEN en de werkgroep Nederlandstalige Erfgoedthesauri een bijeenkomst op 21 mei. Sprekers waren Hennie Brugman (CATCHPlus) en Annelies van Nispen (DEN).

Bekijk hier de presentatie van Hennie Brugman:
WG-erfgoedthesauri-CATCHPlus-HB

11 juni: CATCHPlus op CATCH Meeting, Amsterdams Historisch Museum
In samenwerking met de projectgroep van AGORA, wordt op vrijdag 11 juni de volgende CATCH meeting georganiseerd in het Amsterdams Historisch Museum te Amsterdam. De meeting begint om 12.00 uur en is toegankelijk voor alle geïnteresseerden.

Het thema van de dag is “Digital Cultural Heritage Goes Social”.
Naar mate internet meer ‘social’ wordt en musea, bibliotheken en archieven vaker online toegang aanbieden tot digitale representaties van hun collecties, vinden gebruikers en instellingen een plek in dezelfde, gedeelde informatie ruimte. Dit is een opwindend vooruitzicht, omdat nieuwe situaties zich voordoen waarin gebruikers gebonden kunnen worden aan ons gedeelde erfgoed.
Uit deze situaties blijkt vaak de noodzaak voor diepgaande verandering in de dagelijkse praktijk van de instelling, zoals het inzetten van de macht van het social web om de kennis over ons gedeelde erfgoed te verrijken. Tijdens de CATCH dag wordt de mogelijke interactie tussen het social web en cultureel erfgoed voor het voetlicht geplaatst, met presentaties en discussies rond dit thema.
CATCHPlus zal aan het eind van de dag een presentatie verzorgen waarin een update wordt gegeven over het project tot nu toe.

Registratie is gratis. Om te registreren, klik hier.
Contact: CATCH secretariaat; NWO – Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek- Exacte Wetenschappen
E-mail: catch@nwo.nl

Ga voor meer informatie naar de CATCH-site.

15 juni: CATCHPlus op KVAN dagen
Op 14 en 15 juni 2010 vinden in Kerkrade de jaarlijkse KVAN-dagen plaats. Rondom het thema ‘Fundamenten in verandering’ worden tijdens deze dagen presentaties gegeven en discussies gevoerd die archivarissen, inspecteurs, publieksadviseurs, records managers, directeuren en andere professionals werkzaam of studerend in het informatiedomein prikkelen en aan te zetten tot verdere inhoudelijke ontwikkeling.

Na de turbulente ontwikkelingen van de afgelopen jaren beginnen de gevolgen van de digitale revolutie zich steeds verder uit te kristalliseren: Innovaties leiden tot vele nieuwe samenwerkingsverbanden. Het onderscheid tussen informatie-, archieven- en collectiebeheerders verdwijnt in rap tempo. En grenzen tussen overheidslagen en –instanties lijken vervagen. Hoe ziet het archieflandschap er straks uit? Zijn de fundamenten van het archiefwezen stevig genoeg voor te toekomst? Welke pijlers kunnen we behouden en welke pijlers moeten we vervangen om onze nieuwe verantwoordelijkheden te kunnen dragen? De KVAN-dagen staan in het teken van deze ontwikkelingen.

CATCHPlus zal een sessie verzorgen op dinsdag 15 juni. Tijdens deze sessie wordt ingegaan op de mogelijkheden die het project biedt voor de archiefwereld. Daarna wordt nader ingegaan op twee deelprojecten, SCRATCH4All van het Nationaal Archief en Spraakherkenning van het Gemeentearchief Rotterdam.

De KVAN-dagen vinden plaats in het Zuid-Limburgse Conferentieoord Rolduc te Kerkrade. Voor meer informatie over de KVAN-dagen, klik hier.

Om te registreren, klik hier.

Bekijk de nieuwsbrief hier in PDF:CATCHPlus Nieuwsbrief 3